پژوهشی جدید برای افزایش قدرت تفکر انتقادی دانش آموزان
به گزارش پروژه آسان، نگاههای آموزشی نوین به دنبال افزایش مهارت های فکری و توانایی تحلیل دانش آموزان هستند. پژوهش جدیدی در این راستا، به تاثیر روش آموزش معکوس بر تقویت تفکر انتقادی دانش آموزان پرداخته و نتایج جالبی را نشان داده است.
به گزارش پروژه آسان به نقل از ایسنا، امروزه با تغییرات سریع در دنیای اطلاعات و نیازهای جامعه، دانش آموزان باید بتوانند علاوه بر درک مفاهیم درسی، به تحلیل و تفسیر اطلاعات هم بپردازند. این قابلیت با مهارت هایی همچون تفکر انتقادی، همکاری، نوآوری و تعامل رشد می یابد. دراین میان، تفکر انتقادی بعنوان یکی از مهم ترین مهارت ها، به دانش آموزان کمک می نماید تا دیدگاه های منطقی داشته باشند و بتوانند با سنجش و بررسی مطالب، تصمیمات بهتری بگیرند. این مهارت ها برای نسل جدید یادگیرندگان، که در دنیای پر از داده ها و اطلاعات زندگی می کنند، بسیار مهم و حیاتی هستند؛ چونکه به آنها امکان می دهند تا به اطلاعات از دیدگاهی وسیع و عمیق نگاه کرده و فراتر از کتاب های درسی، به قضاوتی منطقی در رابطه با جهان اطراف خود برسند.
ضرورت آموزش تفکر انتقادی زمانی روشن تر می شود که بدانیم این مهارت نه تنها به رشد فکری دانش آموزان کمک می نماید، بلکه زمینه ساز مدیریت بهتر احساسات، تحلیل دقیق تر و انتخاب راهکارهای مؤثر هم می شود. پژوهشها نشان داده اند که تفکر انتقادی به مرور از تجربه های روزمره، ارزیابی شواهد، و آزمودن نتایج به دست می آید. بنابراین، آموزش مهارت های تفکر انتقادی می تواند یادگیرندگان را به سمت درک بهتر و مسئولانه تر اطلاعات هدایت کند. دراین میان، روش های آموزشی خاصی هم وجود دارند که می توانند این قابلیت را تقویت نمایند. یکی از این شیوه ها، روش آموزش معکوس است که تلاش می کند با تغییر شیوه یادگیری، دانش آموزان را از مخاطب محض به یادگیرنده ای فعال تبدیل کند.
در همین راستا، تعدادی از پژوهشگران دانشگاه محقق اردبیلی، به سرپرستی علی شیخ الاسلامی، دانشیار گروه مشاوره، تحقیقی انجام داده اند تا تاثیر روش آموزش معکوس بر گرایش دانش آموزان به تفکر انتقادی را بررسی نمایند. آنها در این پژوهش به دنبال آن بودند تا دریابند آیا این شیوه آموزشی می تواند به افزایش خلاقیت، بلوغ فکری و انگیزه در دانش آموزان کمک نماید یا خیر.
پژوهش فوق بر روی دانش آموزان دختر پایه نهم انجام شد. محققان دو گروه دانش آموز را از دو مدرسه مختلف انتخاب کردند و از یکی بعنوان گروه آزمایش و از دیگری بعنوان گروه کنترل استفاده کردند. دانش آموزان گروه آزمایش با استفاده از روش آموزش معکوس، به یادگیری پرداختند؛ به این صورت که مطالب درسی به شکل ویدئوهای آموزشی در اختیارشان قرار گرفت و پیش از کلاس مطالعه کردند. سپس، زمان کلاس به پرسش وپاسخ و تمرینات عملی اختصاص یافت. به این ترتیب، دانش آموزان فرصت یافتند تا ضمن یادگیری در محیط شخصی خود، در کلاس هم مشارکت فعالی داشته باشند. داده های این پژوهش از راه پرسشنامه استاندارد جمع آوری و نتایج با روش های آماری تجزیه وتحلیل شد.
یافته های این پژوهش نشان می دهند که روش آموزش معکوس به صورت معنادار و قابل توجهی سبب افزایش گرایش دانش آموزان به تفکر انتقادی شده است. این افزایش بخصوص در خلاقیت، بلوغ شناختی و درگیری ذهنی دانش آموزان گروه آزمایش مشاهده گردید.
این نتایج مبین آن هستند که دانش آموزانی که با روش آموزش معکوس آموزش دیدند، نه تنها توانستند اطلاعات بیشتری جذب کنند، بلکه این اطلاعات را با نگاهی عمیق تر و انتقادی تر بررسی کردند.
بر اساس این پژوهش، روش آموزش معکوس به علت تمرکز بر مسئولیت یادگیری دانش آموز و ایجاد فرصت هایی برای تفکر، درک عمیق تری از مطالب درسی بوجود می آورد. این شیوه نه تنها به دانش آموزان امکان می دهد که قبل از ورود به کلاس به محتوای آموزشی مسلط شوند، بلکه از راه تعاملات گروهی و راهنمایی معلم در کلاس، تفکر انتقادی آنها را هم تقویت می کند. به عبارتی، این شیوه به آنها کمک می نماید تا در رویارویی با مسائل مختلف، دیدگاه های خویش را بررسی نموده و مهارت های فکری خویش را به کار بگیرند.
از آنجایی که یافته های این پژوهش با مطالعات دیگری هم هم سو است، میتوان گفت روش آموزش معکوس یکی از روش های مؤثر برای ارتقای سطح تفکر انتقادی در نظام آموزشی است. این شیوه که با تاکید بر تعامل دانش آموز و معلم، ویدیوی آموزشی و تمرینات گروهی طراحی شده، فضایی را فراهم می آورد که دانش آموزان بتوانند بهتر با محتوای آموزشی ارتباط برقرار کرده و با انگیزه بیشتری به یادگیری بپردازند.
به علاوه، ازآنجاکه در این شیوه امکان بحث و مشارکت بیشتر در کلاس فراهم می شود، دانش آموزان می توانند با دیدگاهی بازتر و تحلیلی به مطالب بپردازند.
قابل ذکر است این یافته های علمی در فصلنامه «پژوهش در نظام های آموزشی» انتشار یافته اند؛ نشریه ای که وابسته به انجمن پژوهش های آموزشی ایران است. دستاوردهای این پژوهش بدون تردید می توانند به مدارس و معلمان کمک کنند تا با استفاده از روش های جدید تدریس، یادگیری دانش آموزان را بهبود بخشند و زمینه را برای توسعه مهارت های تفکر انتقادی فراهم نمایند.
این مطلب پروژه آسان را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب