یادداشت
انفجار بندر بیروت و درس عبرتهایی برای اقتصاد ایران
بندر بیروت بزرگترین بندر لبنان است و سهم واردات سالانه كالا از این بندر به لبنان بین ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار است و سهم قابل توجهی در بارگیری كالاهای وارداتی به لبنان دارد.
به گزارش پروژه آسان به نقل از مهر، بندر بیروت بزرگترین بندر لبنان است و سهم واردات سالانه کالا از این بندر به لبنان بین ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار است و سهم قابل توجهی در بارگیری کالاهای وارداتی به لبنان دارد. براین اساس، انفجار هفته گذشته در این بندر، تجارت خارجی این کشور را با چالش جدی مواجه کرده است. در همین ارتباط حسن حسن خانی، کارشناس اقتصاد بین الملل در یادداشتی به انفجار در این بندر و عبرت های آن برای اقتصاد ایران پرداخته است که متن کامل آن از نظرتان می گذرد:
کشور لبنان با وجود همجواری با دریای مدیترانه تنها ۸ بندر دارد که از این بنادر دو بندر طرابلس و بیروت قابلیت پهلوگیری کشتی های بزرگ را دارا هستند. بندر بیروت بزرگترین بندر لبنان است و سهم واردات سالانه کالا از این بندر به لبنان بین ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار است که با در نظر گرفتن واردات ۲۰ میلیارد دلاری سالانه به این کشور سهم قابل توجهی در بارگیری کالاهای وارداتی به لبنان دارد. موقعیت و اهمیت اقتصادی بندر بیروت برای لبنان، شباهت زیادی به بندر شهید رجایی برای ایران دارد. مجتمع عظیم بندری که در نقطه مرکزی نوار ساحلی جنوب ایران و در استان هرمزگان با بیشتر از ۲ هزار و ۳۰۰ کیلومتر مرز دریایی واقع شده، به واسطه قرار داشتن در جوار صنایع بزرگ این استان و استان های تولیدی کشور و همینطور برخورداری از زیر ساختهای مناسب، بیشترین نقش در صنعت حمل و نقل ایران را ایفا نموده و با بیشتر از ۸۰ بندر معروف جهان از راه ۳۵ خط برتر کانتینری دنیا تبادل کالا و مراوده بازرگانی دارد. بندر شهید رجایی با ۲۴۰۰ هکتار وسعت، با استفاده از ۴۰ پست اسکله و در اختیار داشتن بزرگترین ترمینال کانتینری کشور، با ظرفیت پذیرش بیشتر از ۱۰۹ میلیون تن کالا در سال بزرگترین بندر جمهوری اسلامی ایران است که به تنهایی ۵۸ درصد عملیات کالاهای غیر نفتی، ۴۳ درصد عملیات جابجایی فرآورده های نفتی و ۸۵ درصد عملیات کانتینری بنادر کشور را بر عهده دارد. بر مبنای آمار رسمی گمرک، در سال ۹۶ از ۵۲ میلیارد دلار کالای وارداتی، حدود ۳۰ میلیارد دلار از بندر شهید رجایی به کشور وارد شده و طی سال های اخیر بین ۶۰ تا ۷۰ درصد واردات به کشور از راه این بندر صورت گرفته است. البته با عنایت به حجم تجارت ایران، بنادر مهم دیگری چون بندر امام خمینی، بندر بوشهر و بندر شهید باهنر هم سهم نسبتاً قابل توجهی در واردات کالا به کشور دارند، اما بندر شهید رجایی، با برخورداری از موقعیت منحصر به فرد جغرافیایی در نزدیکترین نقطه به تنگه هرمز و دهانه ورودی خلیج فارس، به علت فاصله کوتاه از مسیر اصلی تردد بین قاره ای کشتی ها، با قرار گرفتن در محل تلاقی کریدور ترانزیتی شمال - جنوب، مهمترین دروازه واردات و صادرات جمهوری اسلامی ایران به حساب می آید.
ارزش واردات رسمی به مبادی گمرکی کشور سال ۹۶
منبع: گمرک جمهوری اسلامی ایران انفجار روزهای اخیر در بندر بیروت که منجر به تخریب کامل این بندر و وارد آمدن خسارات جانی فراوان و بیشتر از ۱۵ میلیارد دلار زیان مالی به کشور لبنان شد، می تواند حاوی درس های عبرت و نکات پندآموزی برای کشور ایران هم باشد. فارغ از علل این واقعه دردناک و عواقب سیاسی امنیتی آن، آثار اقتصادی این انفجار هولناک شاید تا سال ها بر پیکره اقتصاد لبنان پدیدار باقی بماند. هرچند سازوکارهای پدآفند غیر عامل در ایران با استانداردهای نسبتاً قابل قبولی رعایت می شود و پروتکل های امنیتی کشورمان قابل مقایسه با لبنان نیست، اما به نظر می آید تمرکز بیش از اندازه زیرساخت های بندری در بندر شهید رجایی، با عنایت به شرایط حساس منطقه و جهان نیازمند بازبینی است. در صورت وقوع یک انفجار در بندر شهید رجایی با شدت انفجار بیروت، بخش قابل توجهی از این بندر تخریب و غیر قابل استفاده خواهد شد. در چنین شرایطی عملاً فرایند واردات کالا به کشور مبتلا به اختلال جدی شده و عواقب دردناکی برای اقتصاد کشور برجای خواهد گذاشت. قیمت نهاده های تولید مانند خوراک دام، بشدت افزایش یافته و امکان دارد همزمان با افزایش شدید نرخ ارز و سقوط شاخص بازار سرمایه، شوک تورمی بی سابقه ای در کشور ایجاد شود. فارغ از اینکه خسارات جانی و مالی این حادثه چه میزان باشد، مدت زمان جذب شوک اقتصادی ناشی از حادثه مذکور بستگی به میزان تمرکز زیرساختی کشور در بندر شهید رجایی دارد. با وجود جمعیت بالا، وسعت سرزمینی و شکنندگی امنیت خلیج فارس به علت حضور نیروهای متجاوز فرامنطقه ای، تمرکز بیش از اندازه زیرساختی در هیچ یک از بنادر کشور به مصلحت نیست. اقتضائات اقتصاد مقاومتی ایجاب می کند، سازمان بنادر و کشتی رانی به همراه سازمان پدافند غیر عامل، در تمرکز زدایی از زیرساخت های تجاری کشور پیگیری های مجدانه و مسؤولانه تری نسبت به گذشته در پیش گیرند. توسعه بنادر جنوبی به خصوص بنادر حاشیه سواحل مکران مانند بندر جاسک و بندر چابهار می تواند ضمن کاهش صدمه پذیری احتمالی کشور در حوادث مشابه حادثه لبنان، سبب توسعه منطقه ای بنادر هم گردد. لازم به یادآوری است که فرایند توسعه زیرساختی بنادر نیازمند ارتقای توان شبکه حمل و نقل داخلی در انتقال بار ترافیک کالا از این بنادر به کانون های جمعیتی و مرکز کشور می باشد که این فرایند در کوتاه مدت میسر نبوده و نیازمند برنامه ریزی بلندمدت به خصوص استفاده از ظرفیت برنامه هفتم توسعه می باشد.
منبع: پروژه آسان
این مطلب پروژه آسان را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب