مطالعات جدید از تشدید خشكی و كاهش بارش حكایت دارد
خشکی بیشتر و بارندگی کمتر هشدار برای آینده اقلیم ایران
پروژه آسان: تغییرات اقلیمی از مهم ترین چالش های قرن حاضر به شمار می روند. این تغییرات به دلایلی همچون افزایش گازهای گلخانه ای، بهره برداری بی رویه از منابع طبیعی و تغییر کاربری اراضی درحال شدت گرفتن هستند. ایران، به سبب شرایط خاص اقلیمی، همچون مناطق بسیار حساس به این تغییرات شمرده می شود.
به گزارش پروژه آسان به نقل از ایسنا، اقلیم، وضعیت آب و هوای غالب یک منطقه در طولانی مدت است که متأثر از عواملی همچون بارندگی و دما شکل می گیرد. ایران، با میانگین بارندگی سالانه حدود ۲۵۰ میلی متر، عمدتا در دسته مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارد. این شرایط سبب شده است تا لطمه پذیری کشور در مقابل تغییرات اقلیمی بیشتر شود.
مناطق خشک و نیمه خشک که بخش قابل توجهی از مساحت ایران را می سازند، نه فقط با کاهش بارندگی مواجه اند، بلکه به سبب افزایش دما و تبخیر تعرق، با تشدید خشکسالی نیز دست به گریبان اند. خشکسالی ها در ایران نه فقط خسارت های اقتصادی به همراه دارند، بلکه تهدیدی جدی برای امنیت آب و غذا نیز محسوب می شوند.
در این میان، گروهی از محققان از دانشگاه فردوسی مشهد با همراهی پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو تحقیقی انجام داده اند تا به بررسی تغییرات نواحی اقلیمی ایران از نیمه قرن بیستم تا حالا بپردازند. این پژوهش که با بهره گیری از داده های ایستگاه های هواشناسی سراسر کشور انجام شده، به تحلیل تغییرات اقلیمی در بازه زمانی ۱۹۶۱ تا ۲۰۲۲ پرداخته است.
محققان برای انجام این مطالعه، داده های آب و هوایی کشور را به دو دوره زمانی تقسیم کردند: دوره نرمال مرجع (۱۹۶۱-۱۹۹۰) و دوره نرمال اخیر (۱۹۹۳-۲۰۲۲). سپس، برای طبقه بندی اقلیم ایستگاه های هواشناسی، از دو شاخص علمی استفاده شد. این فاکتورها با تحلیل بارندگی و دما، اقلیم هر منطقه را به دسته های مختلفی مانند مرطوب، نیمه مرطوب، نیمه خشک و خشک طبقه بندی می کنند.
نتایج این مطالعه نشان می دهند که طی شش دهه گذشته، تعداد ایستگاه های با اقلیم مرطوب از ۹ ایستگاه به ۵ ایستگاه کم شده و در مقابل، تعداد ایستگاه های نیمه خشک و خشک به طرز شایان توجهی بالا رفته است. همچنین، ایستگاه های با اقلیم بیابانی از ۴ به ۶ ایستگاه رسیده اند. برمبنای فاکتورها نیز تعداد ایستگاه های نیمه خشک تا فراخشک بالا رفته و در مقابل، ایستگاه های با اقلیم مدیترانه ای و مرطوب کاهش قابل توجهی داشته اند.
پژوهشگران همین طور دریافتند که در بالاتر از ۷۵ درصد ایستگاه ها، دما بطور معناداری بالا رفته و تبخیر تعرق نیز در بیشتر نقاط کشور روندی صعودی داشته است. این در حالیست که حدود ۳۱ درصد ایستگاهها کاهش معنادار بارندگی را نشان می دهند. این تغییرات نه فقط نشان دهنده خشکسالی مداوم در خیلی از مناطق کشور است، بلکه حکایت از تشدید شرایط اقلیمی خشک تر در آینده دارد.
اهمیت این یافته ها در آنست که مشخص می کنند اقلیم ایران به سرعت درحال تغییر به سوی اقلیم خشک تر است. بررسی ها نشان می دهند که تغییرات اقلیمی نه فقط درحال تبدیل شدن به شرایط طبیعی جدیدی هستند، بلکه امنیت آب و غذا، خصوصاً در شهرهای پرجمعیت را در معرض خطر قرار داده اند.
اگرچه این مطالعه از داده های ایستگاه های هواشناسی بهره برده، اما محققان تاکید دارند که مطالعات آینده باید با بهره گیری از داده های دقیق تر و تراکم مکانی بیشتر صورت گیرد.
این نتایج علمی در فصلنامه «پژوهش های جغرافیای طبیعی» انتشار یافته که وابسته به دانشگاه تهران است. بدیهی است نتایج این پژوهش می توانند راهنمایی مؤثر برای برنامه ریزی طولانی مدت و سیاستگذاری های در رابطه با تغییرات اقلیمی در کشور باشند.
منبع: ezproject.ir
این مطلب پروژه آسان را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب