به مناسبت هفته پژوهش
حوزه زیست فناوری از خروج یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار ارز جلوگیری کرد
به گزارش پروژه آسان دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با تکیه بر اینکه، حوزه پژوهش در ایران رشد قابل توجهی داشته است، سهم این حوزه در رفع مشکلات معیشتی را ناچیز دانست و تنها راه برون رفت از این مسئله را خصوصی شدن حوزه پژوهش، تحول در حوزه مدیریت پژوهش و همراهی دولت عنوان نمود.
دکتر مصطفی قانعی روز جمعه به مناسبت فرارسیدن هفته پژوهش در گفت و گو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، عنوان کرد: روند رشد فعالیتهای پژوهش در ایران روندی بسیار مهم و باارزش بوده و ضروریست بخصوص در هفته پژوهش دست اندرکاران این حوزه مهم در کشور برای ادامه و پیشبرد این روند تشویق شوند.
هفته پژوهش و فناوری با شعار "پژوهش و فناوری؛ پشتیبان تولید" امسال از ۲۰ تا ۲۶ آذر ماه گرامی داشته می شود.
وی با بیان اینکه، با زحمات هیات علمی دانشگاه، دانشجویان دکتری و مدیران پژوهشی، رتبه ایران در حوزه علم و فناوری در دنیا ارتقا یافته است، اضافه کرد: بر مبنای قضاوت های بین المللی در هفته پژوهش در این حوزه ایران رتبه آبرومندانه ای کسب کرده است و ما باید به خودمان افتخار نماییم.
دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری درعین حال از اینکه، مردم هنوز نتوانسته اند سهم پژوهش را در سفره خود بچشند، این مهم را یک مطالبه مردمی و البته مطالبه مجموعه نظام از بخش پژوهش کشور دانست.
وی اضافه کرد: در واقع این مدیران هستند که باید بر مبنای بلوغی که در کشور در طول سالهای اخیر حاصل شده است، ترجمان علم و فناوری را در جهت بهبود معیشت مردم رقم بزنند.
قانعی افزود: شاید یک دهه قبل نمی شد این حرف ها را زد چونکه حوزه علم و فناوری در کشور به بلوغ نرسیده بود و نمی توانستیم این قدر کارایی داشته باشیم، اما امروز در حوزه هایی که عزم و اراده وجود داشته است، نشان داده ایم با علم و فناوری توانسته ایم امنیت کشور و نظام را تضمین نماییم.
وی ضمن اشاره به تولید بخشی از داروهای وارداتی از جانب پژوهشگران حوزه سلامت در کشورمان با بهره گیری از علم و فناوری، عنوان کرد: در شرایط شیوع بیماری کرونا حتی موفق به تولید واکسن کرونا شدیم، این بدان مفهوم است که توسعه و سرمایه گذاری در حوزه علم و فناوری معیشت و امنیت کشور را تضمین کرده است و نام ایران را در لیست سازندگان برخی تجهیزات حوزه سلامت قرار داده است.
مشکل حوزه پژوهش کشور بیشتر مدیریتی است
دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در ادامه؛ یکی از معضلات اصلی حال حاضر حوزه پژوهش در کشور را مشکل مدیریتی دانست و اضافه کرد: حوزه پژوهش در واقع نیازمند مدیریت اثربخشی است که بتواند جریان نخبگان را به سمت رفع نیازهای مردم سوق دهد.
قانعی با تکیه بر اینکه، حوزه پژوهش در کشور نیازمند رهبری و مدیریت علمی و مدبرانه است، افزود: انتظار این است که مدیران آنقدر به علوم مدیریت مسلط باشند که بتوانند به بهترین شکل از سرمایه های انسانی که فرهیخته ترین آنها در کشورمان وجود دارد، استفاده کنند.
وی همینطور اظهار داشت: بطور حتم وجود برخی مشکلات در حوزه پژوهش به هیچ عنوان به پژوهشگران ارتباطی ندارد بلکه بیشتر مشکلات این حوزه مدیریتی است.
قانعی با تکیه بر اینکه، پژوهش در کشور با شعار و دستور شکوفا نمی گردد، اضافه کرد: یکی از نقایصی که بنده گاها در حوزه پژوهش مشاهده می کنم این است که گاهی یک مسئول می گوید ما پژوهش کاربردی یا پژوهش محصول محور می خواهیم در صورتیکه این وظیفه برعهده خود مدیریت و رهبر مجموعه و نه پژوهشگر است.
حوزه پژوهش نیازمند حمایت رسانه ای بیشتر
دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با تکیه بر اینکه، پژوهشگر نیازمند راهبری است، اضافه کرد: مسیر و سمت و سوی حرکت پژوهشگر را مدیر تعریف می کند و جریان رسانه ای در کشور هم این را باید از دست اندرکاران حوزه علم و پژوهش کشور پیگیری کند.
قانعی، رفع مسائل و معضلات حوزه پژوهش در بخش های مختلف همچون ساختار، برنامه ریزی و اجرا در این عرصه را نیازمند پرداخت بیشتر از جانب رسانه ها دانست.
وی با بیان اینکه، امروز پیشرفت فناوری، نفوذ و تاثیرگذاری رسانه ها در جامعه را برای رفع مسائل و مشکلات کشور به شکل محسوسی افزایش داده است، افزود: حوزه پژوهش هم از این امر مستثنی نیست و رسانه می تواند نقش و اثرگذاری خویش را در بهبود هرچه بهتر این حوزه ایفا کنند.
وی اضافه کرد: رسانه ها باید برنامه های مدیران و راهبران حوزه پژوهش و علم و فناوری در کشور برای رفع مسائل همچون مشکلات معیشتی مردم را مطالبه کنند یا این که از مدیران بخواهند که مثلاً برنامه آنها برای ساخت خودرو با کیفیت و ارزان تر برای مردم چیست؟ یا برنامه آنها برای تأمین و توزیع بهتر مایحتاج اساسی مردم با بهره گیری از فناوری چیست؟ هفته پژوهش که درحال برگزاری است باید هفته ای باشد که مردم با اقدامات مسئولان و دست اندرکاران در حوزه های مختلف همچون حوزه علم و فناوری در ایجاد رفاه و کاهش هزینه های زندگی خود آشنا و آگاه شوند.
دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در مورد بحث در ارتباط با موازی کاری ها و جزیره ای عمل کردن در حوزه پژوهش هم با بیان اینکه، این یکی از معضلاتی است که در دو سه دهه قبل خیلی از کشورهای دنیا با آن دست و پنجه نرم کرده اند، اضافه کرد: آنها برای رفع این مشکل در حوزه هایی که دولت نیاز داشته است، مشوق های بزرگ تعریف و کاری کرده اند که تمام بودجه و موازی کاری ها به سمت حل مسئله اصلی هدایت شود.
به گفته وی، برای رفع موازی کاری باید روی نقطه کانونی بعنوان نقطه ای که نیازهای اصلی کشور وجود دارد، کشش ایجاد کنند و محقق به سمتی می رود که بودجه ها وجود دارد.
حوزه زیست فناوری از خروج یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار ارز جلوگیری کرد
قانعی بعنوان دبیر ستاد زیست فناوری کشور در ارتباط با دستاوردهای پژوهشی در این عرصه و رفع نیازهای مردمی اظهار داشت: یکی از اقدامات ما در سالهای اخیر پشتیبانی از جریان تولید واکسن آنفلوآنزا بود که با وجود آنکه سال قبل ایران ۵۰ میلیون دلار هم برای خرید این واکسن پرداخت کرده بود اما در جریان بیماری کووید ۱۹ از فروش این واکسن به کشورمان خودداری کردند که با کوشش و همت پژوهشگران کشورمان این واکسن سال جاری در کشور ساخته شد. این یعنی این که امنیت و سلامت در این عرصه تأمین شد.
وی ضمن اشاره به ساخت واکسن ایرانی سرطان دهانه رحم (HPV) توسط پژوهشگران حوزه سلامت در کشورمان و ورود آن به بازار کشور اضافه کرد: اینها محصولاتی است که رسانه ای و اعلام شده است و بدین سان مردم نتایج تحقیقات را مشاهده کرده اند.
قانعی اظهار داشت: در زمینه مشکل تولید فرآورده های پلاسما هم که در کشور حل نشده بود، ما بدون وابستگی به شرکتهای خارجی موفق به تولید فرآورده های پلاسما به شیوه نوآورانه شدیم.
وی عنوان کرد: با حمایت مناسب از حوزه پژوهش در حوزه زیست فناوری کشورمان بیشتر از یک میلیارد و ۳۰۰ میلیارد دلار از واردات به کشور به سبب تولید محصولات زیستی ساخت داخل کاسته شد. این مسئله در آمار ۶۰ سال قبل مشخص است.
قانعی ضمن اشاره به واردات ۳۳ دارو به کشورمان در دهه گذشته اضافه کرد: هم اکنون خودمان با تکنولوژی بالا در حوزه زیست فناوری این داروها را در داخل کشور تولید می نماییم و اینها مبین کاهش خروج ارز از کشور و تأثیر سرمایه گذاری بر حوزه بیوتکنولوژی است. در تمام بخش های بیوتکنولوژی برنامه داشته و می خواهیم تا حد ممکن از خروج ارز از کشور و واردات جلوگیری نماییم.
دولت و بخش خصوصی در حوزه پژوهش باید در کنار هم باشند
دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در ادامه در مورد برخی اظهارات در خصوص اینکه، کار پژوهش باید تنها از جانب بخش خصوصی یا بخش دولتی صورت گیرد، اظهار داشت: دولت می تواند بخش های تحقیقاتی خویش را به صورت غیرمستقیم به تعدادی زیرپروژه تبدیل و به بخش خصوصی واگذار کند.
قانعی ضمن تاکید بر حمایت هرچه بیشتر دولت از فعالیت ها و پروژه های پژوهشی بخش خصوصی در کشور، توجه به شرکتهای دانش بنیان و استارتاپ ها در بخش خصوصی برای شکل گیری اقتصاد دانش بنیان را فوق العاده مهم و حیاتی دانست.
وی درمورد این که گفته می شود پژوهش دولتی به نتیجه مطلوب نمی رسد هم با تایید این مطلب، اظهار داشت: بطور حتم همچنین است و پژوهش تنها در بخش خصوصی به نتیجه می رسد و اثربخش خواهد بود.
دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، تنها راه اثربخشی پژوهش در کشور را مدیریت به منظور تربیت صحیح نیروی انسانی از جانب دولت و البته شکل گیری تمام فناوری ها و تبدیل به سرمایه و تولید نهایی در بخش خصوصی دانست و اضافه کرد: مدیریت در بخش خصوصی با دلسوزانه با اثربخشی و کارایی بیشتر و کاهش هزینه ها همراه می باشد اما در بخش دولتی با پول دولتی پژوهش به نتیجه دلخواه و موثر نمی رسد.
قانعی اظهار داشت: دولت نمی تواند پژوهشگر یا تولیدکننده خوبی باشد ازاین رو باید یک استراتژی مناسب برای تربیت نیروی انسانی ماهر و دانشمند داشته باشد، به صورتی که معاون علم و فناوری، صندوق نوآوری و بانکها بعنوان حامی پژوهشگران و شرکتهای دانش بنیان انجام وظیفه کنند.