تحولی در افزایش عمر سدها
افزایش راندمان سدها با روش نوین رسوب زدایی
به گزارش پروژه آسان، نتایج یک مطالعه جدید نشان داده است که روش های نوینی برای پاکسازی رسوبات انباشته شده در مخازن سدها وجود دارد که می توانند عمر سدها را افزایش داده و از مشکلات زیست محیطی در رابطه با انباشت رسوبات جلوگیری نمایند.
به گزارش پروژه آسان به نقل از ایسنا، افزایش جمعیت و نیاز روز افزون به منابع آبی سبب شده است که مهار آب های سطحی از راه راه اندازی سدهای مخزنی به یکی از اصلی ترین راهکارهای مدیریت منابع آب تبدیل گردد. این سدها که برای تأمین آب کشاورزی، صنعتی و آشامیدنی مورد استفاده قرار می گیرند، با گذشت زمان و تجمع رسوبات در کف مخازن شان، گرفتار کاهش حجم ذخیره سازی می شوند. این کاهش حجم می تواند به مشکلات جدی در تأمین آب و بهره برداری از سدها منجر شود و اثرات منفی بر محیط زیست داشته باشد.
به گفته کارشناسان، در چند سال آینده ظرفیت ساخت سدهای جدید در خیلی از کشورها به پایان خواهد رسید، اما رسوب گذاری در سدهای موجود همچنان ادامه دارد. برپایه برآوردهای بین المللی، سالانه بین نیم تا یک درصد از حجم مخازن سدهای دنیا به علت رسوب گذاری از دست می رود. این مساله نه تنها ظرفیت ذخیره سازی آب را می کاهد، بلکه می تواند عمر مفید سدها را هم بشدت کم کند. با عنایت به این مشکلات، توسعه روش های مؤثر برای رسوب زدایی از مخازن سدها یک لزوم است که می تواند به حفظ و بهره برداری بهینه از منابع آب کمک نماید.
سعید فرزین، دانشیار گروه مهندسی آب و سازه های هیدرولیکی دانشگاه سمنان، به همراه دو همکار خود از این دانشگاه و با همکاری دانشگاه محقق اردبیلی، تحقیقی در مورد کارآمدی یک روش جدید برای رسوب زدایی از مخازن سدها انجام داده اند. این پژوهش با هدف بررسی کار آمدی روشی انجام شده است که از پمپ و جت آب برای پاکسازی رسوبات کف مخزن سد استفاده می نماید.
در این پژوهش، یک تکنولوژی جدید که شامل استفاده از دو پمپ مجزا است، بررسی شده است. یکی از پمپ ها وظیفه مکش رسوبات و انتقال آنها را بر عهده دارد و دیگری یک پمپ فشارقوی است که با تشکیل جت آب، رسوبات کف مخزن را برمی انگیزد و سبب می شود که این رسوبات به سادگی توسط پمپ اول مکش شوند. این شیوه در مخزن سد زنوز واقع در استان آذربایجان شرقی به شکل محلی آزمایش شده و نتایج آن در دو حالت با و بدون استفاده از جت آب مقایسه شده است.
نتایج آزمایش ها نشان داده اند که میزان رسوبات برداشت شده در طول زمان از یک الگوی سه فازی رشد، کاهش و تعادل پیروی می کند. در حالتی که از جت آب استفاده نشده بود، پمپ توانست حداکثر ۱۰۰ گرم رسوب در هر ثانیه را برداشت کند، اما با استفاده از جت آب، این میزان به ۲۰۰ تا ۴۳۰ گرم در ثانیه افزایش پیدا کرد. این افزایش نشان داده است که استفاده از جت آب تاثیر بسزایی در بهبود کارآمدی رسوب زدایی دارد.
تحلیل ها نشان می دهند که راندمان رسوب زدایی با استفاده از جت آب به صورت متوسط بین ۷ تا ۱۴ درصد بوده، در حالیکه بدون جت آب این راندمان تنها ۲ تا ۳ درصد است. این نتایج حاکی از آن هستند که استفاده از جت آب برای افزایش کارآمدی رسوب زدایی ضروریست و بدون آن، فرایند پاکسازی رسوبات ته نشین شده در مخازن سدها با چالش های زیادی مواجه خواهد بود.
بر اساس این نتایج که درر دوماهنامه علمی پژوهشی «آبیاری و زهکشی ایران» وابسته به انجمن آبیاری و زهکشی ایران، انتشار یافته اند، روش فوق با وجود هزینه های اولیه بالا برای خرید و نصب تجهیزات پیچیده، نتایج بسیار موثری را عرضه می دهد.
استفاده از پمپ و جت آب نه تنها به افزایش ظرفیت ذخیره سازی مخازن کمک می نماید، بلکه عمر سدها را هم افزایش داده و از تخریب و کاهش کارآمدی آنها جلوگیری می کند. همچنین، این شیوه می تواند تأثیرات منفی رسوبات بر روی سازه های سد و کیفیت آب مخازن را کم کند. هرچند که این شیوه به نیروی انسانی متخصص و مدیریت دقیق نیاز دارد، اما در صورت اجرای مناسب، می تواند یک راهکار مؤثر برای مدیریت و نگهداری سدها باشد.
این مطلب پروژه آسان را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب