نیاز کشور به استانداردسازی مصرف دارو
پروژه آسان: پژوهشی در کشور، موضوع الگوی نسخه نویسی و مصرف منطقی داروها را بررسی نموده و به نتایجی دست یافته که می تواند به بهبود مدیریت مصرف داروها و افزایش سلامت عمومی کمک نماید.
به گزارش پروژه آسان به نقل از ایسنا، در سرتاسر جهان، دارو به عنوان یک کالای راهبردی درنظر گرفته می شود و اهمیت زیادی در نظارت بر تجویز و مصرف منطقی آن وجود دارد. مصرف غیرمنطقی داروها، خصوصاً در کشورهایی که دسترسی به دارو بیشتر است، می تواند منجر به مشکلاتی مانند کمبود داروهای حیاتی، اتلاف منابع و افزایش هزینه های درمانی شود. در ایران نیز به سبب مصرف بالای تعدادی از داروها، همیشه نگرانی هایی درباره ی استفاده بی رویه و غیرمنطقی از داروها وجود دارد. این مسئله نه فقط برای افراد هزینه بر است، بلکه بار مالی قابل توجهی بر سیستم سلامت وارد میکند. بررسی تجویز منطقی داروها در حقیقت تلاشی جهت استفاده بهینه از این منابع محدود است تا ضمن کاهش هزینه ها، سلامت افراد و جامعه نیز ارتقا یابد.
یکی از فاکتورهای مهم توسعه یافتگی کشورها، توانایی آنها در مدیریت منابع دارویی و کاهش مصرف غیرضروری داروها است. مصرف بی رویه داروها می تواند به مشکلاتی مانند عوارض جانبی دارویی، مقاومت به داروها و حتی طولانی شدن دوره های بیماری منجر شود. بر اساس گزارش های جهانی، بالاتر از نیمی از داروها به صورت نامناسب تجویز یا مصرف می شوند، که این امر ضرورت بررسی دقیق تر الگوی مصرف دارو در کشور را نشان میدهد. در کشور ما، خصوصاً طی سالهای اخیر، تعدادی از داروها به دلیلهای مختلف به صورت دائمی یا موقت نایاب شده اند که یکی از دلیلهای آن مصرف بیش از اندازه و ناصحیح داروها در سطح جامعه است. به همین دلیل مدیریت و اصلاح الگوی مصرف دارو، به ویژه در گروههای پرخطر، می تواند نقشی اساسی در ارتقای سلامت جامعه و بهبود کیفیت زندگی داشته باشد.
در این راستا، افسون آیین پرست از گروه مدیریت خدمات بهداشتی درمانی مرکز تحقیقات سنجش سلامت و همکارانش با همراهی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، به بررسی الگوی نسخه نویسی در ایران پرداخته اند. این پژوهشگران با هدف تحلیل روند و وضعیت تجویز داروها، مطالعه ای را انجام دادند تا چگونگی استفاده از داروها و میزان رعایت اصول نسخه نویسی منطقی را در ایران ارزیابی کنند.
این پژوهش به روش مرور دامنه ای انجام شده و در آن از پایگاه های اطلاعاتی داخلی و بین المللی استفاده شده است. آنها مقاله ها را بر طبق معیارهایی مانند استفاده منطقی و غیرمنطقی از داروها بررسی کردند و داده هایی از نسخه های پزشکان در بازه های مختلف زمانی جمع آوری و ارزیابی کردند.
نتایج این پژوهش نشان می دهند که در ایران، میانگین تعداد اقلام دارویی در نسخه ها بین ۲ تا ۴.۵ قلم دارو متغیر است. در بعضی از نسخه ها، تجویز داروهای آنتی بیوتیک یا تزریقی به صورت قابل توجهی بالا بوده است؛ بطوریکه در بعضی مطالعات، میزان نسخه هایی که حاوی آنتی بیوتیک بوده اند تا ۹۷ درصد نیز گزارش شده است. این آمار نشان میدهد که هنوز نیاز به بازبینی و اصلاح در الگوی تجویز برخی داروها خصوصاً در مواردی که آنتی بیوتیک ها و داروهای تزریقی در نسخه ها دیده می شود، وجود دارد.
پژوهشگران به این نتیجه رسیده اند که بااینکه برخی فاکتورها نشان از بهبود نسبی در تجویز منطقی دارو دارد، اما هنوز با استانداردهای جهانی فاصله وجود دارد و نیاز است که سیاست های اصلاحی در این مورد، خصوصاً برای گروههای پرخطر، با جدیت بیشتری پیگیری شوند.
در این خصوص، یکی از شاخص هایی که همچنان نیاز به اصلاح دارد، میزان بالای مصرف آنتی بیوتیک ها در نسخه های پزشکی است که می تواند منجر به افزایش مقاومت دارویی و عوارض جانبی ناخواسته شود.
این مطالعه همین طور بیان کننده آنست که با سیاستگذاری های مناسب در سطح وزارت بهداشت و آموزش عمومی، می توان تا حدودی الگوی مصرف دارو را بهبود داد. به عنوان مثال، نتایج این پژوهش نشان داده که در گروههای خاصی مانند پزشکان عمومی، تجویز آنتی بیوتیک ها و داروهای تزریقی در حد بالایی بوده است، در صورتیکه آموزش های بیشتر به پزشکان و نیز آگاهی بخشی به جامعه می تواند به مصرف کمتر این داروها کمک نماید.
از سوی دیگر، یکی از اشکالات موجود، تفاوت در الگوی تجویز داروها بین پزشکان بخش دولتی و خصوصی است که نشان میدهد نیاز به هماهنگی و استانداردسازی بیشتری دراین خصوص وجود دارد.
گفتنی است این یافته های علمی پژوهشی در فصلنامه ی «پایش» که وابسته به پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی است به چاپ رسیده و اطلاعات بیشتری در مورد تجویز منطقی داروها و نقش آن در بهبود سلامت جامعه ارایه داده اند.
نتایج این مطالعه می توانند به عنوان پایه ای برای سیاستگذاری های آینده و بهبود وضعیت تجویز داروها در کشور مورد استفاده قرار گیرند.
منبع: ezproject.ir
این مطلب پروژه آسان را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب