گزارش پروژه آسان؛
بازهم آدرس غلط
پروژه آسان: جریان حامی FATF اخیراً با ایجاد موج رسانه ای ادعا كرده جهت برقراری روابط بانكی با دنیا نیاز به تعیین تكلیف ایران در فهرست سیاه FATF است؛ ادعایی كه از پشتوانه و استدلال كارشناسی تهی است.
به گزارش پروژه آسان به نقل از مهر، جریان حامی FATF اخیراً با ایجاد موج رسانه ای ادعا کرده است که جهت برقراری روابط بانکی با اقتصاد جهانی نیاز به تعیین تکلیف وضعیت ایران در فهرست سیاه FATF وجود دارد. ادعایی که هر چند ضریب رسانه ای بالایی دارد، اما خالی از پشتوانه و استدلال کارشناسی است. در سه سال اخیر که روند تصویب لوایح مورد درخواست FATF در شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام گرفتار مشکل شده بود، جریان حامی FATF اهتمام داشت با گره زدن FATF به مشکلات و مسائل روز کشور نقش آنرا پررنگ کند و در نتیجه، هزینه مخالفت با این لوایح را بالا ببرد. بعنوان مثال FATF یک روز بهانه عدم راه اندازی اینستکس می شد! روز دیگر FATF تبدیل به عامل قهر سرمربی باشگاه استقلال و در روزهای دیگر تبدیل به مانع جدی توافق راهبردی ایران با روسیه و چین می شد! رئیس بانک مرکزی: در وضعیت عادی و بلندمدت تصویب FATF ممکنست برای اقتصاد ما مثبت باشد. اما در وضعیت حال حاضر کل تجارت ما از روش های غیرقابل تحریم صورت می گیرد. {FATF} اصلاً روی {اقتصاد} ما تأثیری ندارد حالا که بنظر می رسد جو بایدن، رقیب دموکرات رئیس جمهور کنونی آمریکا برنده انتخابات ریاست جمهوری شده است، جریان حامی FATF مبادرت به راه اندازی موجی رسانه ای کرده در خصوص اینکه بدون تصویب لوایح FATF و تعیین تکلیف وضعیت ایران در فهرست سیاه این نهاد، برقرار شدن روابط بانکی با اقتصادهای خارجی ممکن نیست. بعنوان مثال روزنامه شرق اخیراً با نقل قول از محمد صدر، عضو تشخیص مصلحت نظام به این مساله پرداخته است. محمد صدر گفته است: «در صورت لغو تمام تحریم ها درصورتی که FATF حل نشود، همچنان روابط تجاری و بانکی گرفتار مشکل است و باید دوستان در رأس مجمع به این مسئله توجه جدی داشته باشند». روزنامه های دیگر مانند تعادل، آرمان ملی، اعتماد نیز با همین رویکرد به این مسئله پرداخته اند. یوسف مولایی در سرمقاله روزنامه اعتماد نوشته است: «بعد از تحولات اخیر در ایالات متحده و حضور بایدن و دموکرات ها در کاخ سفید، بحث احیای باردیگر برجام، اختتام تحریم ها و گشایش های اقتصادی نیز مطرح گردیده است. اما باید بدانیم که حضور در صحنه مناسبات اقتصادی و ارتباطی جهانی، ملزوماتی می طلبد که تا وقتی این ملزومات فراهم نشوند، نمی توان انتظار گشایش خاصی در اقتصاد و معیشت کشور داشت. یکی از گزاره های مهمی که نظام سیاسی کشور باید به سرعت تکلیف خودرا با آن روشن کند، FATF و لوایح در رابطه با آن است». وزنه FATF سنگین تر است یا تحریم ها؟! ادعای مطرح شده در بالا از پشتوانه کارشناسی و استدلالی محکمی برخوردار نیست و جریان حامی FATF از پرداختن به مسائل مهم طفره می رود. مسئله مهمی که باید به آن پرداخته شود، وزنه FATF در روابط مالی و بانکی ایران است. بررسی آمارهای تجارت خارجی به تفکیک صادرات غیرنفتی و واردات می تواند تا حدودی وزنه FATF در اقتصاد ایران را مشخص نماید. از آنجائیکه تجارت خارجی مابه ازای مالی نیز دارد (هر تراکنش تجاری می تواند به مفهوم انجام یک تراکنش مالی نیز باشد)، بررسی آمار تجارت خارجی تا حدودی می تواند به روشن شدن این مسئله کمک نماید. از سال ۱۳۸۷ که ایران در فهرست سیاه FATF قرار گرفت تا سال ۱۳۸۹ که تحریم های فلج کننده آمریکا اعمال شد (اجرای قانون سیسادا در سال ۲۰۱۰)، تجارت خارجی ایران روند افزایشی داشته است در جدول زیر آمار تجارت خارجی به تفکیک واردات و صادرات غیرنفتی (بدون احتساب میعانات) نشان داده شده است. طبق این جدول می توان مشاهده کرد از سال ۱۳۸۷ که ایران در فهرست سیاه FATF قرار گرفت تا سال ۱۳۸۹ که تحریم های فلج کننده آمریکا اعمال شد (اجرای قانون سیسادا در سال ۲۰۱۰)، تجارت خارجی ایران روند افزایشی داشته است. هم چنین در برهه اجرای برجام و تعلیق ایران از فهرست سیاه می توان متوجه شد که FATF در این برهه نیز تأثیر قابل توجهی نداشته است. صادرات غیرنفتی در دوره برجام به سبب رکودی که در سالهای ابتدایی دولت یازدهم وجود داشت، تغییر زیادی ندارد، اما واردات در سال ۹۶ به سبب افزایش صادرات نفتی در سال ۱۳۹۵ افزایش قابل توجهی داشته است. از جانب دیگر بررسی اظهارنظرهای افراد باخبر نسبت به این حوزه نیز می تواند به روشن تر شدن این مساله کمک نماید. تا حالا اظهارنظرهای مختلفی از طرف مسئولین بانکی، مجلس شورای اسلامی، دولت و فعالان بازرگانی صورت گرفته است در خصوص اینکه FATF در مقابل تحریم وزن چندانی ندارد.
همتی، رئیس بانک مرکزی در اسفندماه ۱۳۹۸ گفته است: «در شرایط عادی و بلندمدت تصویب FATF ممکنست برای اقتصاد ما مثبت باشد. اما در وضعیت حال حاضر کل تجارت ما از روش های غیرقابل تحریم صورت می گیرد. {FATF} اصلاً روی {اقتصاد} ما تأثیری ندارد». دبیرکل کانون بانک ها و مؤسسات اعتباری خصوصی: ایجاد نگرانی های بیش از اندازه {درباره عدم الحاق به FATF} یا برمبنای عدم تسلط اظهارنظرکنندگان بر موضوع از نظر تخصصی است یا برمبنای مقاصد دیگری است که این افراد دارند» مجید قاسمی، دبیرکل کانون بانک ها و مؤسسات اعتباری خصوصی نیز در ارتباط با قرار گرفتن ایران در فهرست سیاه FATF در اسفندماه ۱۳۹۸ گفت: «با توجه به محدودیت هایی که تحریم بر اقتصاد ملی تحمیل کرده است، هر تصمیمی در FATF گرفته می شد، بدتر از این نمی شد و ایجاد نگرانی های بیش از اندازه، یا برمبنای عدم تسلط اظهارنظرکنندگان بر موضوع از نظر تخصصی است یا برمبنای مقاصد دیگری است که این افراد دارند». رئیس جمهور در جلسه هیئت دولت در تاریخ اسفندماه ۱۳۹۸ نیز با اعلان اینکه بانک مرکزی و دستگاه های اقتصادی و تجاری ما برنامه ریزی لازم برای تجارت در وضعیت تحریمی را انجام داده اند و تلاش می کنند آثار منفی آن بر اقتصاد و مبادلات بین المللی ما را به حداقل برسانند، اظهار داشت: «البته محدودیت تحریم های آمریکا خیلی شدیدتر و بیشتر از محدودیت های FATF می باشد ولی تلاش دولت برای آن بود که مصوبه FATF، مجوزی به دولت آمریکا برای فشار بیشتر به طرف های تجاری ما ندهد». احسان خاندوزی نماینده تهران در مجلس یازدهم و نایب رییس کمیسیون اقتصادی هم در پاسخ به پرسش پایگاه خبری انتخاب که آیا بحث FATF و تحریم های بانکی تأثیری در مشکلات اقتصادی خصوصاً در حوزه واردات و صادرات ندارد، اظهار داشت: «ما با فعالان اقتصادی در جلسات مختلف کمیسیون اقتصادی نشست هایی را برگزار کردیم. جالب است که هیچکدام از این فعالان اقتصادی درباره FATF بحثی نداشتند و اشاره ای به این مساله نکردند. آنان درباب مباحث اقتصادی، مسائل دیگری را چالش امروز اقتصاد می دانند». توصیه سیاستی برمبنای گزاره های غیرواقعی! یکی از دلیلهای کارشناسی که در مجمع تشخیص مصلحت نظام در مخالفت با تصویب لوایح در رابطه با FATF ایراد شد، اثرگذاری لوایح FATF بر روی سیاست های کلان امنیتی و اقتصادی کشور بوده است. حامیان FATF سفارش سیاستی به نظام ارائه می دهند که اساس این سفارش بر روی یک گزاره غیرواقعی و به دور از شواهد میدانی بنا شده است. حامیان FATF می گویند در صورتیکه جو بایدن به برجام بازگردد و تحریم ها را بردارد، نیاز است برای نرمال سازی روابط بانکی وضعیت ایران در ارتباط با FATF مشخص شود. در این ادعا دو «اما و اگر» جدی وجود دارد: حالا کارزار انتخاباتی آمریکا هنوز به پایان نرسیده است و مشخص نیست رئیس جمهور بعدی آمریکا جو بایدن باشد. حسن روحانی، رئیس جمهور: محدودیت تحریم های آمریکا خیلی شدیدتر و بیشتر از محدودیت های FATF می باشد ولی تلاش دولت برای آن بود که مصوبه FATF، مجوزی به دولت آمریکا برای فشار بیشتر به طرف های تجاری ما ندهد از جانب دیگر ادعای مطرح شده در ارتباط با بازگشت به برجام و برداشتن تحریم ها چقدر با شواهد و واقعیت های میدانی مطابقت دارد؟ آنچه که جو بایدن بطور رسمی در ارتباط با ایران مطرح کرده است، یادداشت وی در کانال رسانه ای CNN بوده است. جو بایدن در این یادداشت می نویسد: «من در ارتباط با چالش هایی که نظام {ایران} برای منافع امنیتی آمریکا، دوستان و شرکای ما و مردم آن ایجاد می کند، توهم ندارم. اما راه هوشمندانه ای برای سختگیری به ایران وجود دارد. در روش ترامپ، او نزدیک ترین متحدین ما را نادیده گرفت و تنها و بدون برنامه از توافقی خارج شد که چشمان و گوش های جهانیان را در برنامه هسته ای ایران قرار داد و با راستی آزمایی راه های ایران به تسلیحات هسته ای را مسدود می کرد». هم چنین اظهارنظر مشاوران سیاست خارجه و امنیت ملی جو بایدن کمک می نماید، راهبرد بایدن در مقابل ایران بهتر درک شود. جیکوب سالیوان، مشاور امنیت ملی «جو بایدن» در دوره معاون اولی وی (در دوره اوباما) و مشاور بایدن در امور خارجه برای انتخابات ۲۰۲۰ ریاست جمهوری آمریکا در دی ماه ۱۳۹۸ گفته است: «ایرانی ها باید واقع بین تر باشند. حتی فکر کردن به این که آمریکا بخواهد بدون گرفتن تضمین های جدی از ایران برای شروع فوری مذاکرات جدید، تخفیفی در تحریم ها بوجود آورد، کاملاً غیرعملی و نشدنی است. ایران باید وارد توافقی جدید با آمریکا شود که حداقل سه موضوع را شامل شود: تمدید موعدهای موجود در برجام، بازرسی های آژانس و برنامه موشک های بالستیک بین قاره ای». از جانب دیگر آنتونی بلینکن، معاون وزیر خارجه آمریکا بین سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ و مشاور امنیت ملی جو بایدن در تاریخ ۳۰ خردادماه ۹۹ اعلام نموده است: «در صورت پیروزی بایدن، تحریم های ضدایرانی آمریکا همچنان به قوت خود باقی خواهند ماند». با جمع بندی اظهارنظرهای تیم سیاست خارجه جو بایدن می توان متوجه شد که با آمدن بایدن، تحریم های مهم برداشته نخواهد شد و گزاره «بازگشت بایدن به برجام و برداشتن تحریم ها» دور از واقعیت است با جمع بندی اظهارنظرهای تیم سیاست خارجه جو بایدن می توان متوجه شد که با رئیس جمهور شدن بایدن، ساختار تحریم مقابل ایران گرفتار فروپاشی نخواهد شد و تحریم های اساسی و مهم برداشته نخواهد شد. تجربه برجام در دوره اوباما نشان میدهد که ساختار تحریم های ثانویه سر جای خود باقی مانده بود و بانکهای مطرح خارجی (به ویژه بانکهای اروپایی) به سبب ترس از این تحریم ها با طرف ایرانی کار نمی کردند. بدین سبب می توان گفت گزاره «بازگشت بایدن به برجام و برداشتن تحریم ها» دور از واقعیت است؛ خصوصاً با «سیگنال های ضعف» ی که تا حالا دولتمردان ما در ارتباط با اثرات تحریم های آمریکا و سختی این تحریم ها نسبت به دوره قبلی تحریم ارسال کرده اند، می توان گفت فروپاشی ساختار تحریم های آمریکا به شدت دور از واقع بینی است. فشار بر روی ایران باقی خواهد ماند تا زمانی که ایران در حوزه های دیگر نیز امتیاز بدهد. FATF؛ یک مسئله سیاسی کاهش قابل توجه اخیر قیمت ارز و سکه در حالی صورت گرفت که وضعیت ایران نسبت به FATF و هم چنین تحریم های آمریکا تغییر پیدا نکرده بود. قبل از این، جریان حامی FATFعنوان می کرد که دلیل گرانی ارز و تنگ شدن سفره معیشت، عدم تصویب لوایح FATF است پس از اعلام خبرگزاری های رسمی آمریکا در خصوص انتخاب جو بایدن بعنوان رئیس جمهور بعدی آمریکا، مشاهده شد که بازار ارز، سکه و خودرو گرفتار کاهش قیمت قابل توجهی شد. قیمت دلار از ۳۰ هزار تومان روز چهارشنبه ۱۴ آبان ماه ۱۳۹۹ به ۲۴ هزار تومان در روز شنبه ۱۷ آبان ماه رسید و سکه نیز از ۱۵ میلیون تومان به ۱۲ میلیون تومان کم شد. این کاهش قابل توجه قیمت ها در حالی صورت گرفت که وضعیت ایران نسبت به FATF و هم چنین تحریم های آمریکا تغییر پیدا نکرده بود. قبل از این، جریان حامی FATF در رسانه های خود عنوان می کرد که دلیل گرانی ارز و تنگ شدن سفره معیشت، به خاطر عدم تصویب لوایح FATF است. باتوجه به این مساله می توان گفت مسئله بازار و معیشت مردم بیشتر به مدیریت داخل کشور باز می گردد تا FATF و حتی تحریم. اما اینکه چرا این جریان داخلی حالا اقدام به ایجاد موج رسانه ای در ارتباط با FATF کرده است، ناشی از راهبرد کلان این طیف و جریان برای حل مشکلات اقتصادی کشور است. این جریان حل مشکلات اقتصادی کشور را در مذاکره با آمریکا می بیند و بنا بر این در مقاطع مختلف FATF را بهانه مسائل گوناگون همچون همکاری راهبردی با چین و روسیه کرده است تا آدرس مذاکره با آمریکا را به افکار عمومی ارائه بدهد.
منبع: پروژه آسان
این مطلب پروژه آسان را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب